September 2021 - Samos - Door: Hester van Oorschot

Een Congolese vrouw meldt zich op mijn spreekuur op Samos. We nemen beiden plaats aan een plastic tafel onder een kleine boom om ons te beschermen tegen de hete middagzon.

Een onsamenhangend verhaal over pijnklachten in haar hoofd, schouders, nek en rug volgt. Een moment van twijfel overvalt me: is er een overkoepelende verklaring aanwijsbaar voor de veelheid aan klachten? Een zekere gereserveerdheid maakt het echter moeilijk om tot de kern van haar probleem te komen.

Om de afstand tussen ons te overbruggen, leg ik kortdurend mijn hand op haar knie. Ik kijk naar haar donkere ogen die zich vullen met verdriet.

Het veelvuldig seksueel misbruik in haar thuisland was haar reden om te vluchten. Ze nam haar jongste kind mee, en liet zes kinderen achter. Bij haar aankomst op Samos, werd zij opnieuw seksueel misbruikt. Blijkbaar zijn er ook in Europa mannen die graag misbruik maken van hun machtspositie. Slapen doet zij nauwelijks meer, angsten en nachtmerries beheersen de nacht. Haar lichaam doet ongelooflijk zeer.

Ik zie de kwetsbaarheid van deze vrouw. Kwetsbaar omdat zij een vrouw, een vluchteling en een moeder is die haar kinderen heeft achtergelaten. Daarentegen is zij sterk en onvermoeibaar. Ze staat voor haar recht op veiligheid.

Ik denk terug aan haar verdriet, terwijl ik aan de keukentafel een interview lees met de Congolese gynaecoloog en Nobelprijswinnaar Denis Mukwege. Hij schreef een boek over zijn ervaringen in het door oorlog verscheurde Congo. Hij levert onvermoeid een ongelooflijke strijd om het seksueel geweld in de democratische republiek Congo te verminderen.

Bij deze vrouw op Samos heeft de fysiotherapeut een start kunnen maken ter verlichting van haar lichamelijke klachten. Helaas stond de verplaatsing naar het nieuwe kamp en het tijdelijke verblijf van de fysiotherapeut het verdere herstel in de weg. Ook ik kon geen continuïteit bieden, aangezien mijn werk als vrijwilliger van tijdelijke aard blijft. Wederom moest deze vrouw afscheid nemen en stond zij er alleen voor, te midden van alleen maar vreemden.

Hopelijk blijft zij onvermoeibaar en krachtig, ondanks de vele tegenslagen. Opdat haar kwetsbare status anderen niet langer aanzet tot seksueel misbruik, met levenslange posttraumatische klachten tot gevolg.